Narodowy Instytut Fryderyka Chopina

Narodowy Instytut Fryderyka Chopina powstał w 2001 roku powołany ustawą o ochronie dziedzictwa Fryderyka Chopina.
Realizując powierzone mu w tym zakresie przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego zadania, Instytut prowadzi wszechstronną i stale rozwijającą się działalność artystyczną, naukową, edukacyjną, promocyjną i upowszechniającą Chopinowską spuściznę w jej wymiarze zarówno materialnym, jak i niematerialnym.

Przedsięwzięcia Instytutu prowadzone są na skalę międzynarodową – wśród nich szczególnie istotne stanowi organizacja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. O udział w Konkursie starają się setki młodych pianistów z całego świata, a zwycięstwo w nim stanowi przepustkę do ogólnoświatowej kariery i zapewnia triumfatorowi miejsce w ścisłej elicie pianistycznej.

Stała aktywność artystyczna Instytutu koncentruje się na projektach koncertowych, fonograficznych i na mecenacie sprawowanym nad młodymi adeptami pianistyki.
Unikatowym projektem jest odbywający się co cztery lata Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych. Dwie dotychczas zrealizowane edycje wyłoniły wybitne osobowości i talenty pianistyczne, a Konkurs w dziedzinie wykonawstwa historycznego zyskuje rangę porównywalną z największymi i najbardziej prestiżowymi konkursami muzycznymi w ogóle.

Uniwersalność sztuki Chopinowskiej, jej charakter ponadnarodowy i paneuropejski, a także jej nieporównywalną wagę dla światowej muzyki kolejnych stuleci znajduje odzwierciedlenie w programach corocznego Międzynarodowego Festiwalu „Chopin i jego Europa”. Festiwal od pierwszej edycji wyróżnił się wśród innych takich przedsięwzięć oryginalną koncepcją, a z biegiem czasu – także coraz większym udziałem solistów i zespołów o światowej renomie, w tym legendarnych i najsłynniejszych pianistów.
Unikatowy charakter Festiwalu ma też źródło w jego erudycyjnych programach wydobywających nowe znaczenia z Chopinowskiej muzyki dzięki przedstawianiu jej w niejednokrotnie nieoczywistych kontekstach. „Chopin i jego Europa” od ponad dwóch dekad utrzymuje pozycję jednego z najbardziej oryginalnych, a zarazem najważniejszych festiwali muzycznych kontynentu.

Bogactwo realizacji artystycznych (a poza Festiwalem i Międzynarodowym Konkursem Chopinowskim wliczają się do nich ogólnopolskie konkursy chopinowskie, doroczne koncerty z okazji urodzin kompozytora, wykonania Mozartowskiego Requiem upamiętniające rocznicę jego śmierci, cykle koncertów w Domu Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli i w Muzeum Fryderyka Chopina czy promocja młodych talentów – by wymienić tylko niektóre z takich działań) dopełniają wyjątkowe, obsypywane najbardziej prestiżowymi nagrodami światowej krytyki serie fonograficzne.

Legendarne są już serie „The Real Chopin” oraz „Dzieła Wszystkie Fryderyka Chopina na Instrumentach Współczesnych”. Ta pierwsza stała się momentem przełomowym dla wykonawstwa historycznego, czyniąc dostępnymi na niespotykaną nigdy wcześniej skalę kompozycje Chopinowskie w ich rzeczywistym brzmieniu.
W historycznej szacie dźwiękowej zarejestrowane są również liczne płyty z serii „Muzyka czasów Chopina” – to dzięki wydanym w jej ramach albumom międzynarodową publiczność podbiły kompozycje Ignacego Dobrzyńskiego, Karola Lipińskiego, Józefa Krogulskiego, Józefa Nowakowskiego, Feliksa Janiewicza czy Aleksandra Duranowskiego.
Sensacyjnym sukcesem Instytutu jest cykl albumów z operami i kantatami Stanisława Moniuszki. Nie sposób pominąć milczeniem także pozostałych naszych serii – „Koncertów zatrzymanych w czasie”, „Młodych talentów. Debiutów”, „Konkursu Chopinowskiego. Portretów najlepszych”, „Rezonansu” (muzyka między innymi Jana Ignacego Paderewskiego i Andrzeja Panufnika), „Muzyki wybranej przez Chopina” i „Polish Romantic Jazz” (między innymi nagrania niezapomnianych improwizacji Tomasza Stańki).

Instytut dysponuje bogatym zbiorem wydawnictw audiowizualnych, obejmującym m.in. koncerty Marthy Argerich i Marii João Pires oraz nagrania requiem Wolfganga Amadeusza Mozarta, Johannesa Brahmsa i Gaetana Donizettiego. Pełen katalog materiałów zawiera również dokumentację dotyczącą najważniejszych polskich muzykologów i pianistów. Tworzymy cykle wywiadów z artystami oraz różnorodne formy filmowe – zarówno fabularne, dokumentalne, jak i animowane. NIFC był koproducentem filmu Pianoforte w reżyserii Jakuba Piątka – nagrodzonego na festiwalu Millennium Docs Against Gravity, znakomicie przyjętego na festiwalu Sundance i uhonorowanego prestiżową nagrodą International Emmy® Awards w kategorii Arts Programming. Obecnie współtworzymy animację Frycek – Mały Chopin w reżyserii Jakuba Wrońskiego, film fabularny Chopin. Chopin w reżyserii Michała Kwiecińskiego, a także serial Pianoforte, w którym przyglądamy się zmaganiom uczestników bieżącej edycji Konkursu Chopinowskiego.

Niezwykle ważny nurt programu Instytut stanowią projekty naukowe i wydawnicze. Jesteśmy wydawcą miedzy innymi najwyższej jakości faksymile dzieł Chopina i dwóch roczników („Studia Chopinowskie” i anglojęzyczny „The Chopin Review”) oraz organizatorem międzynarodowych konferencji oraz kongresów.
Nasze książki odzwierciedlają kalejdoskop tematów okołochopinowskich – publikujemy materiały z konferencji i kongresów, biografie Chopina i historycznych chopinistów, wywiady z najwybitniejszymi współczesnymi interpretatorami jego muzyki, traktaty i szkoły pianistyczne, serie popularnonaukowe, naukowe, albumy, dzieła literackie czy książki dla dzieci.

Nadzwyczaj cenne projekty z zakresu udostępniania i digitalizacji zbiorów chopinowskich i muzyki polskiej oraz informacji naukowej prowadzą Biblioteka, Fonoteka i Fototeka, dysponujące liczącym ok. 30 tysięcy pozycji zbiorem XIX-, XX- i XXI-wiecznych książek i czasopism, wydawnictw nutowych czy dokumentów życia społecznego, obejmującą ponad 15 tysięcy pozycji kolekcją dokumentów fonograficznych i przekraczającym 86 tysięcy pozycji zbiorem negatywów, pozytywów, diapozytywów, mikrofilmów i odbitek kserograficznych wykonanych z obiektów znajdujących się w Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie oraz w innych muzeach i bibliotekach, a także w kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą.

Nie do przecenienia jest wielowątkowa aktywność edukacyjna Instytutu, obejmująca zajęcia i wykłady kierowane do dzieci i młodzieży, ale także do dorosłych odbiorców. Do młodych pianistów adresowane są coroczne kursy mistrzowskie w Radziejowicach, a do aspirujących publicystów i przyszłych pisarzy muzycznych – warsztaty krytyki muzycznej.

Fundamentalna dla wszystkich działań Instytutu jest przechowywana w Muzeum Fryderyka Chopina i stale dopełniana kolekcja chopinianów, mająca unikatowy charakter na skalę międzynarodową – ich zbiór obejmuje rękopisy, materiał źródłowy w postaci tomów z pierwszymi i późniejszymi nakładami dzieł Chopinowskich, ikonografię czy też osobiste przedmioty Chopina. W Muzeum znajduje się jedyna w swoim rodzaju ekspozycja stała, oferująca zwiedzającym gruntowną wiedzę o życiu i twórczości kompozytora i zapewniająca im niepowtarzalną okazję do bezpośredniego kontaktu z oryginalnymi obiektami z chopinowskiej kolekcji.
Uzupełnieniem narracji budowanej przez ekspozycję stałą są liczne wystawy czasowe, a niepowtarzalną wartość symboliczną ma Dom Urodzenia Fryderyka Chopina i Park w Żelazowej Woli – oddział Muzeum – który jest celem podróży miłośników kompozytora z całego świata.

Specjalną kolekcję Instytutu stanowią fortepiany historyczne i ich kopie. To nie tylko dzieła sztuki, lecz przede wszystkim – instrumenty w praktyce używane na koncertach i płytach wydawanych przez Instytut oraz podczas Konkursu Chopinowskiego na Instrumentach Historycznych. Są wśród nich ukochane przez Chopina fortepiany firmy Pleyel, selektywnie brzmiące érardy, londyński broadwood czy unikatowa kopia fortepianu warszawskiej firmy Fryderyka Buchholtza z ok. 1825–1826 roku.

Instytut prowadzi szeroko zakrojoną współpracę międzynarodową. Naszą ambicją jest zogniskowanie wszystkich najbardziej wartościowych inicjatyw chopinowskich podejmowanych w kraju i na świecie. Kooperacje przybierają często formę rozbudowanych projektów czerpiących ze środków unijnych, grantów przyznawanych w ramach programów EOG, ale także dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i sponsorów – wśród których są ORLEN, PKO PB, Totalizator Sportowy i PZU

Dumni jesteśmy również z naszej obecności w Internecie. Prowadzimy kanał na YouTube – Chopin Institute – z materiałami z Konkursów Chopinowskich festiwalu „Chopin i jego Europa” – oraz konta w mediach społecznościowych, śledzone przez setki tysięcy użytkowników.
Wyjątkowe znaczenie dla upowszechniania dziedzictwa chopinowskiego i polskiej kultury muzycznej mają zakładane przez nas portale, wśród nich Dziedzictwo Chopinowskie w Otwartym Dostępie i Dziedzictwo Muzyki Polskiej w Otwartym Dostępie. Oba projekty należą do największych przedsięwzięć na polu digitalizacji i szerokiego udostępniania zbiorów chopinianów oraz nieobecnej dotychczas lub obecnej jedynie incydentalnie w repozytoriach cyfrowych muzyki polskiej. Inne platformy – Portal Muzyki Polskiej czy Od Chopina do Tellefsena – są źródłem głębokiej i specjalistycznej wiedzy. Obecność Instytutu w wirtualnej rzeczywistości dopełniają między innymi aplikacje na urządzenia mobilne – wśród nich te poświęcone kolejnym edycjom Konkursu Chopinowskiego.